با وجود تاکید انگلستان بر حفظ روابط با ایران و ادامه راهکارهای دیپلماتیک برای حل پرونده هسته ای، حفظ سفارتخانه و بازگذاشتن باب گفت وگو برای مذاکره و رشد ارتباط های تجاری و اقتصادی و سرمایه گذاری با هدف افزایش منافع دو کشور و… آمارها و بررسی ها نشان می دهد که انگلستان در سال های اخیر حتی یک پوند در ایران سرمایه گذاری نکرده است و تمام رابطه دو کشور به تجارت یا صادرات و واردات زیر یک میلیارد دلار در سال ختم می شود.
این موضوع باعث شده که کارشناسان این سوال را مطرح کنند که با وجود عدم تمایل انگلیس به سرمایه گذاری در صنعت نفت و گاز، مخابرات، معادن و… در ایران، و تجارت محدود زیر یک میلیارد دلاری، چرا این کشور بر گسترش روابط خارجی و باب گفت وگو با ایران و روابط دیپلماتیک با ایران و حفظ سطح رابطه در حد سفیر تاکید دارد و چرا به تهیه اخبار و اطلاعات و فیلم های مستند از ایران بیش از سرمایه گذاری صنعتی تمایل دارد و شبکه ای مانند تلویزیون بی بی سی را با بودجه بالای بخش فارسی توسعه داده است؟
این نوع رفتار نشان می دهد که انگلیس به دنبال گسترش رابطه بر اساس منافع ملی دو ملت نیست بلکه مسائل سیاسی و دخالت در امور ایران برای این کشور اهمیت بیشتری دارد و از سفارتخانه، ارتباط در سطح سفیر، تاکید بر باب گفت وگو با ایران، در راه توسعه رابطه اقتصادی و مبادله و رشد سرمایه گذاری در ایران روبه توسعه بهره نبرده بلکه در این مقطع تاریخی، به دنبال دخالت سیاسی، تهیه اخبار و اطلاعات و حل کردن مشکل پرونده هسته ای و کنترل و مهار ایران است . به عبارت دیگر، این ساختار روابط خارجی کمکی به رشد سرمایه گذاری صنعتی در ایران نکرده است و در نهایت مبادله تجاری وصادرات و واردات را در سطح رقم زیر یک میلیارد دلار در سال ادامه داده است.
همچنین میزان صادرات انگلیس به ایران را در سال های اخیر کاهش داده اما در مقابل میزان صادرات ایران به انگلستان افزایش یافته است و در نتیجه مبادلات تجاری دو کشور تنها با تلاش بیشتر ایران رشد کرده و خبری از تمایل انگلیس به رشد سرمایه گذاری و انتقال دانش فنی و افزایش حجم مبادلات تجاری و سرمایه گذاری بین دو کشور نیست.
به عبارت دیگر، انگلستان تنها در ظاهر بر بهبود روابط سیاسی و اقتصادی با هدف بهبود منافع دو کشور تاکید دارد اما در عمل هیچ اتفاق خاصی رخ نداده و انگلستان حتی یک پوند به صورت سرمایه گذاری، کارخانه، طرح عمرانی و صنعتی و…. وارد بازار ایران نکرده است
انگلستان حتی در موضوع معدن طلای کردستان و سایر طرح هایی که به این کشور نسبت می دادند، هیچگونه سرمایه گذاری انجام نداده و عملا پیشنهادهایی که قرار بوده دنبل کند را رها کرده است و این موضوع نشان می دهد که برخلاف ژستی که درمورد سرمایه گذاری بین دو کشور می گیرد اما جز در مواردی مانند جمع آوری اخبار و اطلاعات وابسته به شبکه بی بی سی، یا خرید فیلم مستند از مستند سازان ایرانی حاضر به پرداخت پول و سرمایه گذاری نبوده است و هیچگونه انتقال دانش فنی، کارخانه، ماشین آلات، یا پول برای کار در ایران یا سرمایه گذاری مشترک و… صورت نداده است
در نهایت مبادلات تجاری و صنعتی بین ایران و انگلیس، تنها در سطح واردات و صادرات خلاصه می شود. و با وجود مزیت های بسیار ایران در کشاورزی، معدن، نفت و گاز، مخابرات و…. انگلیس هیچ سرمایه گذاری قابل توجه و دندان گیری در ایران صورت نداده و تمام مبادلات اقتصادی بین دو کشور ایران و انگلیس، به واردات و صادرات محدود زیر ۱ میلیارد دلاری محدود می شود.
این در حالی است که ایران و انگلستان با مشارکت در طرح های صنعت نفت ایران، یکی از بزرگترین غول های نفتی را در سال ۱۲۸۸ با نام شرکت نفت ایران و انگلیس تاسیس کردند و در صنعت نفت ایران و بعدها در سایر نقاط جهان فعالیت خود را گسترش دادند. حجم عمده ای از فعالیت ایران و انگلیس مربوط به دهه های ۱۳۰۰ تا ۱۳۳۰ است و بعد از ملی شدن صنعت نفت ایران، از سهم و حضور این شرکت در ایران کاسته شد.
این شرکت بعدها به شرکت نفت بی پی Beyond Petroleum یا فراسوی نفت تغییر نام داد ویکی از غول های بزرگ نفتی جهان شد که البته سال گذشته در ماجرای نشت نفت در خلیج مکزیک، از اعتبار آن کاسته شد و یک چاه این شرکت منفجر شد و با اعتراضات گسترده مردم آمریکا مواجه شد.
بی پی سومین شرکت بزرگ نفتی جهان و چهارمین شرکت در جهان محسوب می شود و در کنار شرکت‌های بزرگ دیگر یعنی اکسان‌موبیل، شل، شورون و توتال از جایگاه جهانی برخوردار است. این شرکت ادامه شرکت نفت ایران و انگلیس است که در سال ۱۹۰۹ پس از امتیاز دارسی برای اکتشاف و استخراج و بهره‌برداری از نفت ایران تأسیس شد.
با چنین سابقه ای در همکاری دو کشور ایران و انگلیس، جای این پرسش مطرح است که چرا انگلیس با وجود تاکید بر گسترش رابطه با ایران، هنوز به سرمایه گذاری و حضور در ایران اقدام نکرده است؟
طبق آمار صندوق بین‌المللی پول و وزارتخانه‌های خارجه کشورهای مختلف، با وجود تحریم‌های بین‌المللی و محدودیت‌های مالی شدید علیه ایران، تجارت بین این ایران و شش قدرت اصلی جهان در سال ۲۰۱۰ افزایش داشته است.موسسه صلح آمریکا گزارش داد کشورهایی که درحال حاضر بر سر مسئله هسته‌ای با ایران درحال مذاکره هستند، عبارتند از آمریکا، انگلیس، فرانسه، آلمان، روسیه و چین. و نکته جالب اینجاست که بیشترین میزان این افزایش مربوط به صادرات کالا از تهران به همین کشورهاست. پنج کشور از شش کشوری که درحال حاضر به مذاکره با ایران مشغول هستند، بیشتر از آن چه که به ایران کالا صادر کرده‌اند، از این کشور کالا وارد کرده‌اند
.
طبق بررسی هایی که از دوره زمانی هشت ماهه از ماه ژانویه تا آگوست ۲۰۱۰ و مقایسه آن با دوره مشابه سال قبل یعنی ۲۰۰۹ انجام گرفته نشان می دهد که واردات انگلیس در این دوره از رقم ۴۳۵ میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ به ۳۶۵ میلیون دلار در سال ۲۰۱۰ کاهش یافته و ۱۶ درصد افت داشته است اما صادرات ایران به انگلیس در این دوره از رقم ۱۸۱ میلیون دلار در سال ۲۰۰۹ به ۲۷۸ میلیون دلار در سال ۲۰۱۰ افزایش یافته و ۵۴ درصد رشد کرده است.
به عبارت دیگر سطح تجارت ایران با وجود تحریم شش کشور صنعتی علیه ایران نه تنها کاهش نیافته بلکه بیشتر هم شده است و تجارت این کشورها حتی در شرایط تحریم بیشتر شده است و به خصوص صادرات ایران به اروپا، انگلیس و آمریکا بیشترشده است
واردات ایران از اروپا ۱۶ درصد رشد کرده و صادرات ایران به اروپا با ۸۷ درصد رشد همراه بوده و از ۸٫۵ میلیارد دلار به حدود۱۶ میلیارد دلار افزایش یافته است.
شرکت های انگلیسی در سال های اخیر تمایل به سرمایه گذاری در کشورهایی مانند لیبی داشته اند و حتی در صنایعی مانند تولید بمب خوشه ای سرمایه گذاری کرده اند اما با وجود زمینه های بسیاری که در صنعت نفت و گاز، مخابرات و… در ایران وجود دارد انگلستان در ایران سرمایه گذاری نکرده است.
منبع: بولتن نیوز
